ตู้กดน้ำดื่ม...อันตรายอีกครั้งในสถานศึกษา
เผยแพร่เมื่อ 22/8/2567
เขียนโดย อาจารย์ว่าที่ร้อยเอก ไพฑูรย์ เหมือนเพ็ชร
ตู้กดน้ำดื่ม...อันตรายอีกครั้งในสถานศึกษา
ผู้เขียนคงต้องกระตุ้นความทรงจำของผู้อ่านสักเล็กน้อยกว่า เมื่อสองเดือนก่อนมีข่าวเรื่องที่นักเรียนถูกไฟฟ้าดูดจากตู้กดน้ำดื่มสแตนเลสเสียชีวิต นี่ไม่ใช่รายแรก และก็อาจจะไม่ใช่รายสุดท้าย เรื่องราวของการที่มีนักเรียนหรือผู้ใหญ่ก็ตาม ถูกไฟฟ้าดูดจากตู้น้ำจนเสียชีวิต ไม่ใช่เรื่องใหม่แต่อย่างใด มีข่าวค่อนข้างบ่อยไม่ต่างกับอุบัติเหตุเรื่องอื่น ๆ แต่ทำไมยังคงมีผู้เสียชีวิตจากตู้กดน้ำแบบนี้อยู่บ่อยครั้ง
Ref.: https://th.theasianparent.com/viral-000721
ต้องย้อนกลับไปสมัยที่ผู้เขียนยังเป็นนักเรียนชั้นประถมศึกษา จนถึงช่วงมัธยมศึกษา ผู้เขียนเองก็เคยมีโอกาสใช้บริการตู้กดน้ำดื่มสแตนเลสหลายต่อหลายครั้ง ถึงขั้นเคยต้องทำเวรล้างเครื่องกรองประจำตู้กดน้ำดื่มก็ทำมาแล้ว หรือเคยเอามือรองดื่มน้ำจากตู้โดยไม่ใส่รองเท้าก็ทำมาแล้ว พื้นเลอะเฉอะแฉะ ก็แทบจะไม่หยี่ระ กับการกลัวถูกไฟดูดเลยสักนิด บางที่เจอรุ่นน้อง ถอดหัวกดอ้าปากรองน้ำจากตู้กดน้ำเลยก็มี ถ้านึกภาพแล้วอาจจะสยองสักหน่อยนะครับ แต่พระเจ้ายังคงเข้าข้าง ยังไม่อยากเรียกเอาชีวิตแต่เร็ววัน ก็เลยไม่ถูกไฟดูด หรือไม่เคยมีผู้ประสบเหตุจากการถูกไฟฟ้าดูดจากตู้ทำน้ำเย็นพวกนี้ และในช่วงชีวิตเดียวกัน ก็มีข่าวเพื่อนนักเรียนบ้าง ครูบ้าง เสียชีวิตจากการถูกไฟฟ้าดูดจากตู้กดน้ำพวกนี้ ก็ทำให้เราระมัดระวังขึ้นมาบ้าง เช่น ใส่รองเท้า ยืนในที่แห้ง หรือถือแก้วน้ำมารองน้ำกิน คือทำยังไงก็ได้ อย่าทำให้ตัวเองโดนไฟดูดก็พอ แต่มันแก้ที่ปลายเหตุหรือเปล่า ?
Ref.: https://www.plugthai.com/blog
ถ้าเราพูดถึงกระแสไฟฟ้า เราต้องมาทบทวนสักหน่อยว่า กระแสไฟฟ้าไม่สามารถเดินทางผ่านอากาศมาผ่านทะลุตัวเราได้ ยกเว้นถ้าตัวเราเป็นส่วนหนึ่งของวงจรไฟฟ้า หมายความว่าอย่างไร ถ้าส่วนใดส่วนหนึ่งของร่างกายไปสัมผัสถูกแหล่งกำเนิดไฟฟ้า และอีกส่วนของร่างกายต่อเข้ากับพื้นดิน มันจะเกิดการถ่ายเทประจุไฟฟ้าจากแหล่งกำเนิดสู่พื้นดินแบบครบวงจร ผลคือร่างกายเราคือทางผ่านของกระแสไฟฟ้าดี ๆ นี่เอง แต่ร่างกายเรานั้นมีความต้านทานสูง ไฟฟ้าแค่ 12 โวลต์แบบแบตเตอรี่รถยนต์ อาจจะทำอะไรเราแทบไม่ได้เลย แต่ถ้าเป็นไฟบ้านหรือไฟโรงงาน 220V 380V อย่างเบาก็เจ็บแผลไฟไหม้ อย่างหนักก็ไม่พ้นสู่สุขคติ ลองคิดเล่น ๆ ว่า ไฟบ้าน 220V เราเอานิ้วไปจิ้มปลั๊กไฟแล้วปลายเท้าเหยียบบนดินชื้น ๆ จะรอดหรือไม่ ?
เช่นกัน แต่เราเปลี่ยนจากปลั๊กไฟมาเป็นเอามือเปล่าแตะตู้กดน้ำสแตนเลสที่ไฟรั่วอยู่ แล้วเท้าสัมผัสพื้นที่ชื้น ๆ ผลก็คงมิต่างกันเท่าใดกับการสู่สุขคติ ขอย้ำอีกครั้งว่า สแตนเลสนั้น คือเหล็กกล้าที่ผสมคาร์บอน เหล็กก็เป็นโลหะนำไฟฟ้าอยู่แล้ว คาร์บอนเป็นธาตุเฉื่อย แต่ก็นำไฟฟ้าได้เช่นกันเมื่อให้ความต่างศักย์มาก ๆ คงไม่ต่างจากการเอาคันเบ็ดตกปลาไปพาดอยู่บนสายไฟเปลือย
การป้องกันการเกิดไฟฟ้ารั่ว หรือไฟฟ้าลัดวงจร หรือไฟฟ้าดูดจากตู้กดน้ำนั้น มีหลายวิธีการทั้งแบบทำได้เอง และทำโดยมีผู้มาทำการให้ โดยมีหลักการสำคัญคือ
หนึ่ง ต้องไม่มีกระแสไฟฟ้ารั่วจากตู้กดน้ำ
สอง ตู้กดน้ำต้องแห้ง สะอาด ไม่มีความชื้นหรือน้ำขัง
สาม พื้นที่วางตู้ควรอยู่สูงกว่าเล็กน้อย และเป็นพื้นที่แห่ง
สี่ ระบบการเชื่อมต่อไฟฟ้าต้องได้มาตรฐาน ถูกต้อง มิดชิด
หากตู้กดน้ำสแตนเลสทำได้ตามนี้ ก็จะมีความปลอดภัยในการใช้งานระดับหนึ่ง รวมถึงการบำรุงรักษาต่าง ๆ ที่ทำตามกำหนดเวลา หรือถ้ามีการชำรุดก็มีการตัดระบบไฟฟ้าออกได้ในทันทีหรือการต่อสายดิน เพื่อป้องกันกระแสไฟฟ้ารั่ว สิ่งเหล่านี้เป็นกระบวนการทั่วไปที่สามารถกระทำได้หากมีการดูแลอย่างสม่ำเสมอ หรือถ้าอ้างอิงตามเกณฑ์ของสถานศึกษาปลอดภัย ก็คือตู้กดน้ำจะต้องมีผู้ดูแลรับผิดชอบ และมีรายงานการตรวจสอบซ่อมบำรุง ซึ่งจะยิ่งทำให้ตู้กดน้ำสแตนเลสของโรงเรียนนั้นมีความปลอดภัย ลดอันตรายจากการใช้งานของนักเรียน หรือผู้ใหญ่ที่ใช้งาน
นอกเหนือจากการดูแลตู้น้ำให้มีความปลอดภัยแล้ว การช่วยเหลือผู้ประสบเหตุก็มีความจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องช่วยเหลืออย่างมีความรู้ อย่างถูกหลักการ มิเช่นนั้น แทนที่จะเป็นผู้ช่วยเหลือ จะกลายเป็นผู้ประสบภัยโดยทันที โดยเฉพาะอย่างยิ่งกับผู้ประสบภัยที่ถูกไฟฟ้าดูด กระแสไฟฟ้าผ่านทั่วร่างแต่เรามองไม่เห็น หากวิ่งไปเข้าจับตัว กระแสไฟฟ้าที่อยู่ในตัวผู้ถูกไฟฟ้าดูดจะมาอยู่ที่เราแทน อย่างที่เคยมีข่าวว่านักเรียนถูกไฟฟ้าดูดบริเวณเสาไฟฟ้าหน้าโรงเรียนในขณะที่ฝนตกและมีน้ำท่วมขัง ผู้ช่วยเหลือก็เหมือนจะถูกไฟดูดอย่างอ่อน ๆ ระหว่างช่วยเหลือนักเรียนรุ่นน้องที่ถูกไฟฟ้าดูด แต่โชคยังดีที่ไม่ได้โดนไฟฟ้าดูดเต็ม ๆ ดังนั้นการช่วยเหลือผู้ที่ถูกไฟฟ้าดูด สิ่งแรกที่ควรจะมองหาคือสวิตช์ไฟฟ้าหรือสะพานไฟฟ้า ที่ต้องสับลงเพื่อตัดกระแสไฟฟ้าก่อน หรือถ้าหาไม่ได้ ก็ต้องหาวัตถุยาว ๆ ที่ทำด้วยฉนวนไฟฟ้า หาที่ยืนแห้ง ๆ แล้วเขี่ยสายไฟฟ้า หรือบริเวณที่อวัยวะสัมผัส ให้พ้นจากแหล่งกำเนิดไฟฟ้า จากนั้นรีบปฐมพยาบาลจะด้วยการปั๊มนวดหัวใจกรณีที่หมดสติ และส่งต่อให้กับสถานพยาบาล หรือโทรเรียก 1669 โดยเร็วเพื่อเข้าสู่กระบวนการรักษาพยาบาลต่อไป ลดโอกาสการเสียชีวิตหรือทุพลภาพได้ ช่วยกันหลายคน แบ่งงาน และตัดสินใจให้เร็ว เพื่อเพิ่มโอกาสการรอดชีวิตของผู้ประสบเหตุไฟฟ้าดูดจากตู้กดน้ำสแตนเลส
ผู้เขียนเองยังคงขอให้ผู้อ่านได้ตระหนักถึงอันตรายที่เกิดขึ้นในสถานศึกษา ในสถาบันการศึกษาอย่างใส่ใจและระแวดระวัง สิ่งที่เป็นประโยชน์ในขณะเดียวกันมันก็เป็นโทษมหันต์ที่อาจจะนึกไม่ถึง การติดตั้งอย่างถูกต้อง การตรวจสอบติดตาม การหมั่นซ่อมบำรุง การมีระบบความปลอดภัยแบบอัตโนมัติ และการแก้ไขเหตุฉุกเฉิน รวมถึงการปฐมพยาบาลอย่างถูกหลัก จะช่วยให้เราปลอดภัยจากการถูกกระแสไฟฟ้าดูดจากเครื่องมือเครื่องใช้ต่าง ๆ ที่มีทั้งในบ้านและสถานศึกษา และกรณีที่เป็นข่าว คงจะเป็นกรณีสุดท้ายที่จะเกิดขึ้น
