สวัสดีท่านผู้อ่านทุกท่าน ผมเคยได้ยินเพื่อนพี่น้องที่รู้จักกันหลายๆท่านบอกว่า “โรงงานที่เขาอยู่โชคดี อยู่นอกนิคมอุตสาหกรรม จึงไม่ต้องทำ Process Safety Management (PSM)” บางคนก็บอกว่า “โรงงานอยู่ในนิคมอุตสาหกรรม แต่ไม่ใช่โรงงานเคมี จึงไม่ต้องทำ PSM” สิ่งที่ผมอยากจะแบ่งปันกับทุกท่านในบทความนี้ เพื่อให้เกิดมุมมอง แนวคิด และประยุกต์ใช้เครื่องมือทางกฎหมาย และเครื่องมือทางวิชาการด้านความปลอดภัย ให้เกิดประโยชน์มากขึ้นในการป้องกันความสูญเสียต่อชีวิตและทรัพย์สิน จากอุบัติเหตุที่เกิดจากสารเคมีอันตราย

          ถ้านิยามของคำว่า PSM จำกัดอยู่ที่แค่ข้อบังคับเกี่ยวกับความปลอดภัยกระบวนการผลิตตามกฎหมายของการนิคมอุตสาหกรรมฯ เท่านั้น สิ่งที่หลายๆ ท่านคิดนั้น เป็นสิ่งที่ถูกต้องแน่นอนว่าท่านไม่เข้าข่ายต้องทำ PSM เพราะกิจการของท่านไม่เข้าข่ายต้องทำตามกฎหมายฉบับนี้ แต่ถ้าเราใช้คำนิยามของคำว่า PSM ตามที่ระดับสากลเขายอมรับกัน คือ PSM เป็นการจัดการเพื่อป้องกันและลดผลกระทบของความเสียหายจากอุบัติเหตุร้ายแรงที่เกิดจากสารเคมีอันตราย ท่านจะมีมุมมอง มีวิธีคิด และวิธีการจัดการที่แตกต่างออกไป โดยในที่สุดก็จะนำไปสู่การป้องกันและลดความสูญเสียได้อย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผลมากขึ้น

รายการคำถาม (Checklist) ต่อไปนี้ เป็นสิ่งที่จะทำให้เรา “ไม่ด่วนสรุปเร็วเกินไปว่า โรงงานเราไม่เข้าข่ายที่ต้องทำ PSM” โดยมีชุดคำถามจำนวน 5 ข้อ ดังนี้   

          ถ้าคำตอบของท่าน คือ “NO” ทั้ง 5 ข้อ โดยไม่มีข้อใดเลยที่ตอบ “YES” ท่านจึงจะสามารถตอบกับตัวเองได้ 100% ว่าท่านไม่ต้องทำ Process Safety Management (PSM) แต่ถ้าท่านตอบ “YES” ข้อใดข้อหนี่ง แม้แต่เพียงข้อเดียว ก็แสดงว่าท่านต้องทำ PSM ในส่วนที่เกี่ยวข้องกับท่าน โดยบางท่านอาจจะต้องทำครบทั้ง 14 หมวดของ PSM หรือบางท่านก็จะต้องทำแค่บางส่วนเฉพาะที่เกี่ยวข้องเท่านั้น โดยทำ PSM มากบ้าง ทำน้อยบ้าง ตามความเสี่ยงและข้อกฎหมายที่บังคับให้กิจการนั้นๆ ต้องปฏิบัติ