ความปลอดภัย ทำทีละนิด ทีละนิด

เผยแพร่เมื่อ:  07/09/2564....,
เขียนโดย คุณปราโมทย์ โอภาสมงคลชัย
               ผู้เชี่ยวชาญในการสร้างพฤติกรรมความปลอดภัย...,

เรื่อง ความปลอดภัย ทำทีละนิด ทีละนิด

          เมื่อ 2 ปีที่แล้ว ผมมีโอกาสไปปฏิบัติธรรมกับหลวงพ่อไพศาลวิสาโล ที่ อ.ปักธงชัย จ.นครราชสีมา ในหลักสูตรการเผชิญหน้ากับความตายอย่างสงบ ผมได้เจอผู้เข้าสัมมนามากมาย ส่วนใหญ่อายุเกิน 50 ปีขึ้นไป ในขณะที่ทำกิจกรรม ผมอยู่กลุ่มเดียวกับเจ้าของโรงงานคนหนึ่ง ในช่วงที่อนุญาตให้เปิดวาจาคุยกันได้ผมได้แนะนำตัวกัน แล้วผมก็ไม่มีอะไรคุยนอกจากเรื่องของความปลอดภัยในการทำงาน จนเขาเองรู้สึกว่า ความปลอดภัยเป็นสิ่งสำคัญ ก็เลยแลกเบอร์ติดต่อกันไว้ โดยผมบอกว่าบ้านผมอยู่ใกล้ๆโรงงานที่สมุทรสาครที่เขาเป็นเจ้าของอยู่ และบอกเขาว่า ถ้ามีอะไรให้ช่วยก็บอกนะ ผมสามารถไปสอบให้ฟรี 2 ชม.โดยไม่มีค่าใช้จ่าย 

          ในตอนนั้น ผมค่อนข้างมั่นใจว่า ผมคงไม่ได้ไปพูดหรอก เพราะว่าโรงงานแถวนั้นส่วนใหญ่ จะอบรมเฉพาะหลักสูตรที่กฎหมายกำหนด จากประสบการณ์ที่ผมเป็นวิทยาการมามากกว่า 10 ปี โดยแต่ละปีผมไปสอนที่ จ.สมุทรสาครอย่างมาก 1-2 ครั้ง หลังจากออกจากปฏิบัติธรรมแล้ว เขาก็ติดต่อมาให้ผมมาช่วยสอนเรื่อง Safety ให้หน่อย เพราะที่บริษัทเกิดอุบัติเหตุบ่อย และ ค่อนข้างร้ายแรง 

          ผมก็ไปสอนให้ 2 ชม.ตามสัญญาครับ แต่หลังจากนั้น สองสัปดาห์ เขาตัดสินใจให้ผมไปอบรมพนักงานทั้งโรงงานเลยเป็นจำนวน 4 รุ่น เต็มวันวันละ 6 ชม. ผมถามว่าทำไมจึงตัดสินใจให้อบรม เธอบอกว่า พนักงานหลายคนรู้สึกว่า วันที่ผมไปพูดนั้น เขาได้ประโยชน์ และเริ่มมีความตระหนักรวมถึงพฤติกรรมความปลอดภัยที่ดีในการทำงาน และก็เรียกร้องว่า ควรจะให้ทุกคนได้ฟัง จึงเป็นที่มาที่ไปเกี่ยวกับการได้ไปพูดถึง 4 รุ่นครับ

          สิ่งที่ผมต้องการจะสื่อสารก็คือ การที่จะทำให้นายจ้างซื้อความปลอดภัยนั้น ก็เหมือนกับทุกครั้งที่ผมพูดนั่นแหละครับ คือ ต้องทำให้เขาเห็นว่าทำความปลอดภัยแล้วได้ “ประโยชน์”  โดยเฉพาะหัวใจของฝ่ายผลิต คือ ต้องการการผลิตอย่างต่อเนื่อง ไม่เกิดการหยุดชะงัก เนื่องจากการเกิดอุบัติเหตุการใดๆในการผลิต นี่แหละคือสิ่งที่ทำให้เขาเห็นว่าความปลอดภัยมีความสำคัญ คือ เน้นให้เขาเห็นว่า มันมีประโยชน์อะไรบ้าง

          นายจ้างหลายคนมักจะถามผมว่า จะทําอย่างไร ให้ความปลอดภัยมีความยั่งยืน ผมเองก็จะตอบไปแบบตรงไปตรงมาว่า ในโลกนี้ไม่มีอะไรที่ยั่งยืนหรอกครับ มันมีการเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา แต่ขึ้นอยู่กับว่ามันจะเปลี่ยนแปลงมากไปน้อยไปแค่ไหน และอยู่ในจุดทีเรายอมรับได้หรือเปล่า?

          เรื่องของพฤติกรรมความปลอดภัยก็เช่นเดียวกัน การสร้างความยั่งยืน เป็นสิ่งสำคัญมาก เร็วๆนี้ผมได้อ่านหนังสือเล่มหนึ่งชื่อว่า Tiny Habit หนังสือเล่มนี้ติดอันดับ New York Times Best Seller  ซึ่งหนังสือเล่มนี้ ได้พูดถึงเกี่ยวกับการเปลี่ยนนิสัยเปลี่ยนพฤติกรรมด้วยวิธีง่ายๆ โดยผู้เขียนเล่มนี้ได้ทำการวิจัย และศึกษามาหลาย 10 ปี  ซึ่งผลที่ออกมา คือ ไม่เห็นด้วยในสิ่งที่คนส่วนใหญ่จะเชื่อว่า “ต้องเปลี่ยนทัศนคติก่อน จึงจะเปลี่ยนพฤติกรรมได้” 

          จากประสบการณ์ของผม ผมพบว่า หลายครั้งเวลาที่เราต้องการเปลี่ยนทัศนคติ เราก็มักจะเชื่อกันแค่ว่าอบรมแล้วทำให้ทัศนคติได้ ซึ่งจริงครับ มันเปลี่ยนได้ แต่มันเปลี่ยนในห้องเรียน  แต่หลังจากนั้น ถ้านายจ้างเอง ไม่ติดตามผลงาน ไม่กำกับให้เขาทำตาม นิสัยหรือพฤติกรรมนั้นๆที่เกิดขึ้นในวันที่อบรมมันก็จะหายไปครับ

          นั่นหมายความว่า “การลงมือทำ” คือ สิ่งที่ทำให้ร่างกาย และ จิตใจได้เกิดประสบการณ์ ถ้าเป็นสิ่งที่ดีก็จะลงมือทำต่อ แต่ถ้าเป็นสิ่งที่ร้ายก็จะหลีกเลี่ยง หรือ ไม่กระทำครับ 

          ในหนังสือเล่มนี้จะพูดถึงการสร้างพฤติกรรมที่ยั่งยืน 3 อย่าง คือ 

          1. ต้องโดนกับตัวแรงๆ และยิ่งเป็นประสบการณ์ที่แทบจะเอาชีวิตไม่รอด ยิ่งเกิดการเปลี่ยนแปลงครั้งยิ่งใหญ่ครับ แต่วิธีนี้ไม่ควรจะนำมาใช้ เพราะว่า มันอาจจะเป็นเพียงแค่ครั้งแรก และ ครั้งเดียว

          2. ต้องเปลี่ยนสภาพแวดล้อมใหม่ อย่างที่ผมพูดไปเสมอครับว่า “สิ่งแวดล้อมหลอหลอมพฤติกรรม” ดังนั้น ถ้าสิ่งแวดล้อมมีความปลอดภัย คนส่วนใหญ่ทำงานด้วยความปลอดภัย พฤติกรรมของเขาจะปลอดภัยไปด้วย แต่ถ้าสิ่งแวดล้อมเต็มไปด้วยความสภาพการณ์ที่ไม่ปลอดภัย และ คนส่วนใหญ่ทำงานด้วยความไม่ปลอดภัย เขาก็จะแสดงพฤติกรรมที่ไม่ปลอดภัยตามไปด้วยครับ

          3. การลงมือทำทีละนิด ทีละนิด อันนี้สำคัญมากครับ เพราะถ้าเราจะทำอะไรให้มันยากๆ สมองจะมีความกลัวครับ รู้สึกว่ามันยาก แต่ถ้าเราตัดสินใจที่จะทำทีละนิดทีละนิด สมองจะเชื่อว่าง่าย ทำได้ไม่ยาก และเกิดการลงมือทำครับ

          ในเรื่องของความปลอดภัยก็เช่นเดียวกัน โดยเฉพาะข้อที่ 3 เราก็ค่อยๆเพิ่มทีละนิดทีละนิด โดยเริ่มจากเรื่องง่ายๆให้นายจ้างเริ่มมีประสบการณ์ที่ดี มีประโยชน์ เขาก็จะเริ่มสนับสนุนเรื่องความปลอดภัยครับ 

          อ่านจบแล้ว ตอนนี้ในองค์กรของเรา มีอะไรที่สามารถทำได้บ้าง โดยเริ่มจาก การตั้งเป้าหมายใหญ่ แต่เริ่มจากการทำทีละนิดละนิดก่อน เหมือนที่ผมทำ สอนแค่ 2 ชม. และไม่มีค่าใช้จ่าย พอเขาเริ่มมีประสบการณ์ที่ดี ก็ยินดี สนับสนุนให้อบรมทั้งโรงงานครับ