Kaizen เทคนิคปรับปรุงและยกระดับงาน เพื่อการเพิ่มผลผลิต

เผยแพร่เมื่อ:  22/3/2564....,
เขียนโดย นายสวินทร์  พงษ์เก่า 
กรรมการบริหารสมาคมส่งเสริมความปลอดภัยและอนามัยในการทำงาน (ประเทศไทย) ในพระราชูปถัมภ์ 

เรื่อง Kaizen เทคนิคปรับปรุงและยกระดับงาน เพื่อการเพิ่มผลผลิต 

          เป้าหมายสำคัญของการดำเนินธุรกิจคือความอยู่รอดภายใต้สภาวะการแข่งขัน  ดังนั้น การส่งมอบผลิตภัณฑ์ (product) และ  บริการ (service)ที่มีคุณภาพ และการเพิ่มผลผลิต (productivity) จึงเป็นหัวใจที่สำคัญ   ยิ่งที่ทุกๆองค์กร ตั้งเป็นเป้าหมายที่สำคัญที่สุด 

          “คุณภาพไม่ได้เกิดขึ้นโดยเหตุบังเอิญ แต่เกิดขึ้นได้ก็โดยความพยายามอันชาญฉลาด”  คำกล่าวของ John Ruskin(นักวิพากษ์ศิลป์ และนักคิดทางสังคมวิทยาชาวอังกฤษ : ค.ศ.1819 1900 )  แสดง ให้เห็นอย่างชัดเจนว่า  ทุกๆสิ่ง ที่จะเกิดขึ้น ทั้งผลิตภัณฑ์ (product) และ   บริการ (service)  จะต้องผ่านกระบวนการบริหารจัดการที่แยบยลและสอดคล้องกับบริบท และสภาพแวดล้อมขององค์กร ที่มีทั้งปัจจัยภายนอกที่องค์กรไม่สามารถควบคุมได้โดยตรง เช่น ความต้องการที่เปลี่ยนแปลงของลูกค้า    กฎหมาย กฎระเบียบข้อบังคับของรัฐที่เปลี่ยนแปลง เป็นต้น   สำหรับปัจจัยภายใน ขององค์กร จึงเป็นสิ่งที่องค์กรบริหารจัดการได้  อันได้แก่ 4M 1E (ตามภาพ)

          ผู้ปฎิบัติงาน คือ ปัจจัยที่สำคัญที่สุด เพราะจะเป็น ผู้ที่ควบคุมการทำงานในแต่ละขั้นตอน การผลิต ตั้งแต่ ควบคุมปัจจัยนำเข้า ( input)ควบคุมการบวนการทำงาน ( process)และควบคุม ผลิตภัณฑ์และ   บริการ  (output)ในการคิดปรับปรุง และพัฒนางานให้ดียิ่งขึ้นตลอดเวลา ภายใต้แนวคิด ที่ว่า  วันพรุ่งนี้ ต้องดีกว่าวันนี้ “ไม่มีสักวันเดียวที่จะผ่านไป โดยไม่มีการปรับปรุงในส่วนหนึ่งส่วนใดในองค์กร” แนวคิดนี้คือ แนวคิดของ ไคเซ็น (Kaizen)

          ไคเซ็น（KAIZEN）คืออะไร
          ไคเซ็น（KAIZEN）มาจากคำว่า 改善 เป็นภาษาญี่ปุ่น แปลว่า การเปลี่ยนแปลงเพื่อให้ดีขึ้น หรือปรับปรุงให้ดีขึ้น หรือการปรับปรุงให้ดีขึ้นอย่างต่อเนื่องโดยวิกฤตการณ์น้ำมัน ปี คศ.1970 ทำให้ประเทศญี่ปุ่น เกิดต้นทุนทางวัสดุ พลังงาน แรงงานสูงขึ้นเกิดการแข่งขันทางธุรกิจผู้บริโภคมีความต้องการด้านคุณภาพมากขึ้นผู้บริโภคมีความต้องการผลิตภัณฑ์ใหม่มากขึ้นญี่ปุ่นเริ่มใช้ KAIZEN มาเป็นข้อได้เปรียบในการแข่งขัน

          หลักการพื้นฐาน10 ประการ ของ Kaizen
                    หลักการข้อที่ 1   ต้องโยนความคิดที่ติดยึดเดิมออกไป
                    หลักการข้อที่ 2   ต้องคิดว่าวิธีการใหม่จะทำได้อย่างไร
                    หลักการข้อที่ 3   ต้องอย่ายอมรับข้อแก้ตัว
                    หลักการข้อที่ 4   ต้องไม่ต้องรอความสมบูรณ์แบบ
                    หลักการข้อที่ 5   ต้องดำเนินการแก้ไขข้อผิดพลาดทันทีที่พบ
                    หลักการข้อที่ 6   ต้องไม่ใช้เงิน/งบประมาณมากในการปรับปรุง
                    หลักการข้อที่ 7   ต้องมองว่า “ปัญหา” ให้โอกาศเราใช้สมอง
                    หลักการข้อที่ 8    ต้องถามทำไมอย่างน้อย  5 ครั้ง
                    หลักการข้อที่ 9    ต้องเชื่อว่าความคิดของคน 10 คนย่อมดีกว่าความคิดเดียว
                    หลักการข้อที่ 10   ต้องเชื่อว่าการปรับปรุงไม่มีวันจบ

          วิธี การค้นหาปัญหา เพื่อนำมาทำ Kaizen

          1. ปัญหาในแง่ บวก ?
              เป็นปัญหาที่แก้แล้ว ยิ่งทำให้มากขึ้นยิ่งดี (The more better) เช่น

          2. ปัญหาในแง่ ลบ ?
              เป็นปัญหาที่แก้แล้ว ยิ่งทำให้ลดลงยิ่งดี (The Less better) เช่น
               

          แนวทางของการปรับปรุง (Improve) ของ Kaizen
                  1. แนวคิด 80-20 (80 % ของความล่าช้า เกิดจากเพียง 20% ของงานทั้งหมด)
                  2. แนวคิด เรียงลำดับงานที่ต้องแก้ไขก่อนหลัง
                  3. แนวคิด ลดจำนวนขั้นตอนงาน ช่วยลดโอกาสความผิดพลาด
                  4. แนวคิดECRS (Eliminate-Combine-Rearrange -Simplify)
                  5. แนวคิด Activity base  : Value added  or Non Value added Activity (  ตรวจสอบ-ตรวจวัด,ขนย้าย-ขนส่ง,จัดเก็บ,รอ-ล่าช้า )
                  6. แนวคิด 4 ZERO (Defect , Delay , Inventory , Accident )
                  7. แนวคิด 5R (Man, Job, Tool, Time, Place)

          การปรับปรุงเพื่อการเพิ่มผลผลิต เป็น สิ่งที่ต้องปลูกฝังให้พนักงานทุกคน มีจิตสำนึก ในการปรับปรุงอยู่ตลอดเวลา ไม่มีที่สิ้นสุด  เพราะ ถ้า หยุดปรับปรุง เรา ก็คงหยุดนิ่ง  เมื่อทุกคนหยุดนิ่ง องค์กรของเราก็จะหยุดนิ่ง  การปลูกจิตสำนึก ให้คิดปรับปรุง คือ หัวใจ ของไคเซ็น