ไฟลุกตอผุด

เผยแพร่เมื่อ: 10/11/2563....,
เขียนโดย คุณษมน รจนาพัฒน์ 
ผู้จัดการส่วนปฏิบัติการ ศูนย์ฝึกอบรมการขับขี่เชิงป้องกัน NPC S&E

เรื่อง ไฟลุกตอผุด

ระทึก! "รถบรรทุกน้ำมัน"พุ่งชนรถพ่วงสิบแปดล้อระเบิดดังสนั่น ใกล้สี่แยกหนองกี่ จ.บุรีรัมย์
ชาวบ้านหนีตายอลหม่าน เพลิงลุกไหม้บ้าน-ร้านค้ากว่า 10 คูหา รถยนต์-จยย. เสียหายกว่า 20 คัน ชาวบ้านได้รับบาดเจ็บหลายราย เสียหายไม่ต่ำ10ล้าน ขณะที่คนขับสารภาพหลับใน 

          เมื่อวันที่ 29 ต.ค.63 ผู้สื่อข่าวรายงานว่า เมื่อเวลาประมาณ 00.30 น. ของคืนวันที่ 29 ต.ค.63 ได้เกิดเหตุรถบรรทุกน้ำมันเชื้อเพลิงขนาด 40,000 ลิตร วิ่งมาจากทาง จ.นครราชสีมา บนถนนสาย 24 โชคชัย - เดชอุดม มุ่งหน้าไปทาง อ.นางรอง จ.บุรีรัมย์ แต่พอมาถึงใกล้สี่แยก อ.หนองกี่ ได้เกิดเสียหลักพุ่งชนรถพ่วง 18 ล้อ แล้วเกิดระเบิดดังสนั่น ก่อนจะมีเปลวไฟลุกท่วมรถทั้งสองคัน ทั้งนี้น้ำมันยังได้รั่วไหลไปตามพื้นถนน และท่อระบายน้ำ ทำให้ไฟลุกลามไหม้อาคาร บ้านเรือน ร้านค้าของประชาชนที่อยู่ใกล้จุดเกิดเหตุได้รับความเสียหาย

ที่มา: สยามรัฐออนไลน์

          สมัยที่ผมสอนเทคนิคการสอบสวนอุบัติเหตุด้วยเครื่องมือที่เรียกว่า Causal Tree Analysis และ Bow-Tie ซึ่งจะเปิดโปงความบกพร่องล้มเหลวของระบบการจัดการ (Management system failure) ที่มีมาเนิ่นนาน ในแบบที่แบบจำลอง Swiss Cheese Model เรียกว่าLatent Failure แทนที่จะไปสาละวนแก้ปัญหาโทษเอากับพนักงานผู้ปฏิบัติงาน แบบว่า คนขับหลับใน คนขับเผลอเรอ คนขับไม่มองทาง รถคันหน้าเบรคกระทันหัน หมาวิ่งตัดหน้า เรื่อยไปจนโทษผีสางนางไม้สิ่งที่ไม่มีตัวตนชนิดที่ว่า แยกผีสิง โค้งร้อยศพ ไปเรื่อยเปื่อย กรณีนี้ มันสะท้อนภาพของความบกพร่องในระบบการจัดการแบบชนิดที่เรียกว่า ไฟลุกตอผุดกันเลยทีเดียว

          ไม่ว่าคุณจะไถไปทางไหนก็ไม่พ้นอยู่ดี ม่ะ มาลองไถๆกันดู
                    1. เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นนี้ รถบรรทุกน้ำมันพุ่งชนท้ายรถพ่วงที่จอดติดไฟแดงอยู่อย่างรุนแรงใช่หรือไม่ ??  - ไถไปว่า “โอโนว์ การเฉี่ยวชนครั้งนี้ไม่รุนแรงเรย (ทำเสียงอาฉีเสียงหล่อ จะได้อารมย์มากขึ้น)
                    2. อ่อ เรอะ!!! งั้น ถ้าไม่รุนแรงเหตุใดน้ำมันมากมายจึงทะลักทะลายออกมานองพื้นถนน ไหลไปตามท่อระบายน้ำ และเกิดไฟลุกไหม้ในวงกว้างได้ ??? เอ่อ ครือ... ข้อนี้เรากำลังรอกองพิสูจน์หลักฐานรวบรวมข้อมูล เรายืนยันได้ว่า รถที่บรรทุกน้ำมันนั้นไม่มีการรั่วไหลชำรุดขณะเกิดเหตุ ??? ถ้าจะไถต่อให้ดูดีขึ้นก็อาจจะเอ่ยเปรยๆว่า เรากำลังสงสัยว่ามีการพยายามขโมยน้ำมันโดยกลุ่มผู้ไม่หวังดี (น่าน  เติมประเด็นให้เบี่ยงไปอีกนิด) แต่ข้อเท็จและจริงที่ปนกันก็คือ รถคันนี้บรรทุกน้ำมันใช่หรือไม่ หรือจะไถว่าเป็นรถบรรทุกน้ำหวาน เมื่อน้ำมันเกิดรั่วไหลออกมาก็แสดงว่าถังเกิดความเสียหายขณะชน ถ้าอ้างว่ามีคนพยายามขโมยน้ำมันก็ต้องมีหลักฐานพิสูจน์ได้ มีพยานรู้เห็น ไอ้ที่จะไถไปนั้น ไปไม่รอด
                    3. เป็นการชนที่รุนแรง ?? ทำไมคนขับไม่เบรค  ??? อันนี้ไถไปทางไหนก็โดนทุกดอก “เบรคแล้ว แต่เบรคไม่อยู่... เบรคไม่ทัน รถคันหน้าหยุดกระทันหัน ... ไม่ได้เบรคเพราะกำลังหลับใน... อ่ะ ไถไปเรื่อยๆ
                    4. ถ้าอ้างว่ารถเบรคไม่อยู่ ข้อนี้ก็พิสูจน์ได้จากวัตถุพยานเลยเชียว ถ้าอ้างว่ารถคันหน้าหยุดกระทันหัน ก็ยิ่งพิสูจน์ได้จากพยาน เผลอๆอาจจะมีวงจรปิดที่บังเอิ้นบังเอิญ ปิดไม่ทัน เลยพอจะมีคลิปไว้ให้ดูกันได้ ส่วนเรื่องคนขับหลับใน ถ้าเป็นที่ประเทศออสเตรเลีย ว่าด้วยก็หมาย Chain Of Responsibility -COR รับรองได้งานนี้เถ้าแก่มีสิทธิ์ติดคุก แทนที่จะเป็นคนขับรถ แต่ที่เมืองที่ยังไม่รู้แลยว่า บิ๊กตุ่ยที่ไปสั่งปิดเหมืองทองเขา... ที่ไปทำอะไรห่วยๆไว้มากมาย ...เป็นตัวอะไรแน่ เป็นเจ้าหน้าที่รัฐ หรือเป็นไอ้ตัวที่ยึดอำนาจประชาชนไป เมืองนี้คนที่ส่อติดคุกน่าจะเป็นคนขับซะมากกว่า ผมไม่หวังไกลว่าประเทศนี้เมืองนี้จะมีกฎหมายการขนส่งทางบกที่ไล่เบี้ยให้ผู้ประกอบการต้องมีระบบการจัดการนั่นนู่นนี่แบบเมืองนอก กลัวจะโดนไล่ไปอยู่ต่างประเทศกะเขาด้วย แต่ผมก็หวังลึกๆว่า บริษัทผู้ว่าจ้าง ซึ่งเป็นบริษัทยักษ์ใหญ่ น่าจะมีมาตรฐานการจัดการที่เป็นระบบและมีประสิทธิภาพ ที่ถูกถ่ายทอดความคาดหวังไปยังผู้รับจ้างผ่านกระบวนการต่อรองกดดันด้วยระบบการบริหารสัญญาจ้างแบบจริงจัง เน้นนะครับ แบบจริงจัง
                    5. มาลองดูกันสิว่า ระบบการบริหารการจัดการขนส่ง ที่กระจอกและพื้นๆที่สุดที่บริษัทกระจอกๆทุกแห่งควรจะมีนั้นมีอะไรบ้าง
                                        - มีระบบการบริหารความปลอดภัย อาชีวอนามัยและสุขภาพ (Safety, Health Environmental Management system) บางที่ก็ย่อว่าระบบชีเมเนจเม้นท์ เอาเถอะจะชีจะเถร ก็ต้องมีกระบวนการเหล่านี้ ได้แก่ มีนโยบาย Policy  มีการวางแผน มีการดำเนินการ มีการประเมินผล และปรับปรุง นี่เป็นขั้นพื้นฐานสุดๆ กฎหมายความปลอดภัยก็บังคับไว้เป็กฎกระทรวงให้สถานประกอบการที่มีลูกจ้างมากกว่า 50 คนต้องมีไอ้ระบบชีเถรเมเนจเม้นท์ ไอ้รถคันนี้ เพื่อนผมมันแซว ว่าเป็นบริษัทเมิงเรอะ แหมอ่านชื่อไม่ทัน พวกเล่นเอาผ้าเขียวมาคลุมไว้ก่อน คุณว่าเขามีระบบที่ว่านั่นไหม มี๊!!!! ตอบเสียงสูง  ไม่มีจะไปประมูลวิ่งน้ำมันให้บริษัทนี้ได้ยังไง เอาเป็นว่า เชื่อว่ามี แต่ว่า เขามีมาตรฐานไหม โอ๊ยยยยยคู้น  เรื่องนี้มันคงต้องคุยกันยาว ว่าแต่ว่าจะเอาเรื่องไหนล่ะ เรื่องรถ เรื่องถัง เรื่องคน เรื่องเวลาหลับเวลานอน มีหมดแหละ!!!! แต่ว่า แหะๆๆๆ มันจะให้เป๊ะไปทุกเรื่องมันก็ไม่ได้หรอกนะคุณ ... หงึกๆๆๆๆ
                                        - ระบบการจัดการเรื่องรถ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องมาตรฐานยาง มาตรฐานรถ มาตรฐานถัง ปั๊ม ท่อ โอย!!!! ก็อย่างที่บอก ...เรื่องนี้มันเป็นเรื่องเงินเรื่องทอง เรื่องต้นทุน ผมว่าบริษัทไหนๆเขาก็ซีเรียส ยกเว้น!!!! บริษัทที่คนเขาเอารถมาร่วมวิ่ง แบบว่า คนขับกับเมีย มาทำงานเป็นคนขับรถเด็กติดรถ และเป็นเจ้าของรถ แบบนี้จะไปบังคับกันมากๆก็ไม่ได้หรอก คุณเข้าใจไหม??? หงึกๆๆๆๆๆๆ
                                        - ระบบการจัดการคนขับโอ่ย คู้นๆๆๆๆๆ หาคนขับรถบ้านเราไม่ใช่หากันง่ายๆนา เดี๋ยวเข้า เดี๋ยวออก ขับทางไกล ทางเสี่ยงๆ ไม่มีใครอยากวิ่ง เดี๋ยวนี้คนขับรถ จ้างไม่แพงหรอก แต่เขาก็ได้รายได้จากจำนวนเที่ยวมั่งอะไรมั่ง แบบว่าทำมากได้มาก ขับมากได้มาก จะให้มามัวนอนตามที่กฎหมายบังคับจะไปพอกินอาราย ส่วนมากเขาก็รู้กันหมดแหละ ขึ้นรถปั๊บ ใครจะไปโง่รูดใบขับขี่ !!! ขืนรูดก็รู้สิว่าใครขับ !! อ้าวแบบนี้ขนส่งเขาไม่รู้หรอกรึ ??? รู้ สิ แต่ไม่รู้ว่าใครขับ ใครเร็ว.... อ้าวเรอะ แล้วเขาไม่มาตรวจกันหรอกเรอะ???  ....ยิ้มแหยๆ ....ตรวจครับ ...โต๊ะนึง จบ!!

          ที่พูดๆมานั้น ผมพูดกับตัวเอง ด้วยความหงุดหงิด ในวันที่ผู้บริหารของบริษัทแห่งหนึ่งมาขอให้เตรียมข้อมูลสำหรับสอนผู้ประกอบการขนส่งผลิตภัณฑ์ และถามแล้วถามอีกว่าจะพูดอะไรให้พวกเขาฟัง จะออกไปในแนวโน้มน้าว หรือออกแนวบังคับให้ทำตาม...ถ้าผู้ที่เกี่ยวข้องในระบบการบริหารจัดการ ไม่ใช้ความพยายามอย่างสมเหตุสมผล ในการที่จะควบคุมป้องกันการเกิดอุบัติเหตุทางถนนอย่างเข้มงวด แบบนี้....ก็จะเป็นไปในอีหรอบนี้ชั่วนิจนิรันดร.... อยู่ๆกันป่ะ  เฮ้อ จบดีกว่า เครียดจังเนอะไอ้หมีเนอะ ม่ะ มาให้พ่อหอมที ฟ๊อดดดดดดด.... อ่ะ เพลงม่ะ วัน ทู ทรี โฟร์ ไคว้ ....