ปัญหาอุบัติเหตุบนถนนในภาวะการระบาดของโรค Covid-19 และ New Normal ในการรณรงค์ความปลอดภัยบนถนน

เผยแพร่เมื่อ 12/9/2563
เขียนโดย ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ไชยนันต์  แท่งทอง
หัวหน้าภาควิชา และอาจารย์ประจำภาควิชาอาชีวอนามัยและความปลอดภัย
คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล

ปัญหาอุบัติเหตุบนถนนในภาวะการระบาดของโรค Covid-19

และ New Normal ในการรณรงค์ความปลอดภัยบนถนน

          จากช่วงการระบาดของโรคโควิด-19 ที่ผ่านมา หลายท่านพบว่าจำนวนรถบนท้องถนนลดลงไปมากซึ่งอาจมีคำถามถึงการเกิดอุบัติบนท้องถนนในช่วงดังกล่าวเป็นอย่างไร มากขึ้นหรือน้อยลง และเราควรใช้ความรู้ที่ได้จากการควบคุมการระบาดโรคโควิด-19 ที่ประสบความสำเร็จมาใช้ช่วยลดอุบัติเหตุบนท้องถนนได้อย่างไร

          ในช่วงของการระบาดของโรคโควิด-19 ที่ผ่านมามีหลายท่านถามผมมาว่ามีผลกระทบต่อการเกิดอุบัติเหตุบนท้องถนนในประเทศอย่างไร มากขึ้นหรือน้อยลง  ซึ่งจากการสืบค้นข้อมูลผมพบว่าในช่วงการระบาดของโรคโควิด-19 ที่ผ่านมามีสถิติการเกิดอุบัติเหตุบนถนนลดลง [1] แต่การลดลงนี้มีสัดส่วนเท่ากันเมื่อเทียบกับจำนวนรถบนท้องถนนที่ลดลง  ซึ่งหมายความว่า สถิติอุบัติเหตุที่ลดลงเป็นเพราะจำนวนรถหรือยานพาหนะบนถนนที่ลดลงแต่ไม่ใช่การขับขี่ที่ดีขึ้น นอกจากนี้ผมยังกลับพบว่าสถิติการเสียชีวิตและทุพพลภาพไม่ได้ลดลงตามสัดส่วนของจำนวนอุบัติเหตุที่ลดลง [1] นั่นหมายความว่าอุบัติเหตุที่เกิดขึ้นมีความรุนแรงมากขึ้น ซึ่งคาดว่าเกิดจากการขับรถที่เร็วขึ้นเกินกว่าความเร็วที่กฎหมายกำหนดเนื่องจากจำนวนรถบนถนนที่ลดลง  มีการทำผิดกฎจราจรมากขึ้น ความเข้มข้นของการบังคับใช้กฎหมายลดลงและกำลังของแพทย์หรือพยาบาลที่สามารถช่วยเหลือผู้บาดเจ็บจากอุบัติเหตุทางถนนน้อยลงเนื่องจากบุคคลกรส่วนใหญ่จำเป็นต้องมุ่งกำลังไปที่การควบคุมการระบาดของโรค  คำถามถัดมาคือเมื่อมีการทยอยปลดล็อคในเฟสต่างๆซึ่งจะทำให้ปริมาณรถบนถนนมากขึ้น เราจะมีมาตรการอย่างไรเพื่อลดปัญหาการเกิดอุบัติเหตุบนท้องถนน  ซึ่งจากสืบค้นสถิติการเสียชีวิตบนท้องถนนทั่วโลกพบว่าอุบัติเหตุทางถนนเป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญของโลก แม้ว่าโรคโควิด-19 ทำให้คนเสียชีวิตทั่วโลกแล้วกว่า 6 แสนคน [2]  แต่อุบัติเหตุบนถนนทำให้ผู้คนเสียชีวิตทั่วโลกปีละประมาณ 1.3 ล้านคน [3]  ซึ่งมาตการที่ดีในขณะนี้คือการสื่อสารปัญหาการเกิดอุบัติเหตุบนถนนไปพร้อมกับการรณรงค์เรื่องโรคโควิด-19 การใช้ social mediaในการผลักดัน เพราะปัจจุบันการสื่อสารเกี่ยวกับโรคโควิดจะได้รับความสนใจและพิสูจน์แล้วว่าประสบผลสำเร็จในการป้องกันโรคได้เป็นอย่างดี หากเราสามารถสื่อสารข้อมูลด้านความปลอดภัยบนถนนไปพร้อมกันก็อาจจะทำให้การรณรงค์อุบัติเหตุบนถนนประสบความสำเร็จได้ ซึ่งมาตรการเหล่านนี้ได้แก่ การใส่หน้ากากต้องไม่ให้บังทัศวิสัยการมองเห็นของผู้ขับขี่  การยังคงให้บังคับใช้กฎหมายจราจรอย่างเคร่งครัดโดยเฉพาะการใช้ความเร็วที่เกินกำหนด การรณรงค์ให้ใช้ความเร็วลดลงในพื้นที่ชุมชนที่มีคนเดินเท้าหรือปั่นจักรยาน  สำหรับคนเดินเท้าหรือปั่นรถจักรยานต้องสวมเสื้อผ้าสีสว่างหรือ สามารถสะท้อนแสงได้และการรณรงค์เรื่องการเดินทางที่ไม่จำเป็น เป็นต้น

เอกสารอ้างอิง
1. ศูนย์ข้อมูลอุบัติเหตุ เพื่อเสริมสร้างวัฒนธรรมความปลอดภัยทางถนน เข้าถึงได้จาก http://www.thairsc.com
2. ศูนย์ข้อมูล COVID-19 เข้าถึงได้จาก https://web.facebook.com/informationcovid19/photos/a.106455480972785/177620707189595/?type=3&theater
3. Can COVID-19 teach us something for the road safety epidemic? เข้าถึงได้จาก https://blogs.worldbank.org/transport/can-covid-19-teach-us-something-road-safety-epidemic