การสังเกตการปฏิบัติงานเพื่อความปลอดภัย
เผยแพร่เมื่อ: 15/01/2563 ....,
เขียนโดย สวินทร์ พงษ์เก่า, Safety Professional...,
สรุปประเด็นสำคัญเรื่อง การสังเกตการปฏิบัติงานเพื่อความปลอดภัย
การสังเกตการปฏิบัติงานเป็นเครื่องมือที่มีคุณค่าที่จะช่วยให้ท่านในฐานะหัวหน้างานสามารถใช้ในการประเมินผลการปฏิบัติงานของพนักงานที่ท่านควบคุมดูแลได้อย่างเหมาะสมและยังเป็นสร้างความผูกพัน ระหว่างหัวหน้างาน (จป.หัวหน้างาน) กับ ผู้ปฏิบัติงานในการทำงานร่วมกัน ช่วยเหลือ สนับสนุน ตลอดจนการยกระดับการปฏิบัติงานให้เกิดประสิทธิผลและประสิทธิภาพสูงสุด เทคนิคการสังเกตการปฏิบัติงานนี้จะทำให้หัวหน้างานทราบว่าผู้ปฏิบัติงานแต่ละคนที่เราบังคับบัญชาอยู่ ปฏิบัติตามที่มอบหมายอย่างไร และยัง ทราบอีกว่าผู้ปฎิบัติท่านนั้น ทำงานได้ดีเพียงใดอีกด้วย หากหัวหน้างานได้นำเทคนิคดังกล่าวไปใช้อย่างมีระบบตามวงจร PDCA แล้ว เทคนิคดังกล่าวจะเป็นเครื่องมือที่ทำให้พนักงานทำงานได้อย่างมีคุณภาพ มีความปลอดภัย และมีประสิทธิภาพสูงสุด
▶️ การสังเกตการปฏิบัติงานมี 2 ประเภท คือ
- การสังเกตการปฏิบัติงานแบบไม่เป็นทางการ
- การสังเกตการปฏิบัติงานแบบเป็นทางการ (แบบมีแผน)
โดยมีขั้นตอนสำคัญในการสังเกตการปฏิบัติงานอย่างแบบเป็นทางการคือ การเตรียมการ,การสังเกต,การพูดคุย,การบันทึกและการติดตามผล
1. การเตรียมการ (PLAN)
ตัดสินใจว่าจะสังเกตงานอะไร สังเกตใคร เหตุผลในการสังเกตเช่น สังเกตเพราะเป็นงานที่มีความเสี่ยง สังเกตเพราะเป็นผู้ปฏิบัติงานใหม่ สังเกตเพราะเพิ่งเป็นตำแหน่งงานมา สังเกตเพราะเพิ่งหายจากการบาดเจ็บ เป็นต้น แต่มีผู้ปฏิบัติงานอีกกลุ่มหนึ่งที่เราต้องไม่ละเลยคือ ผู้ปฏิบัติงานที่มีศักยภาพและมีผลการทำงานที่ดี การสังเกตผู้ปฏิบัติงานกลุ่มนี้จะมีวัตถุประสงค์เพื่อยกระดับการทำงานให้สูงขึ้น และยังเป็นต้นแบบที่ดีในการทำงานอีกด้วย หัวหน้างานจะนำทุกปัจจัยดังกล่าวมากำหนดเป็นแผนงานการสังเกตการปฏิบัติงาน(PLAN) จัดทำกำหนดเป็นตารางเวลาที่จะดำเนินการและทบทวนข้อเท็จจริงที่เกี่ยวข้องก่อนการสังเกตแต่ละครั้งก่อนดำเนินการสังเกตการปฏิบัติงานต่อไป
2. การสังเกต DO/Deploy)
ข้อแนะนำการปฏิบัติคือ ยืนสังเกตในนอกเส้นทางการทำงานของพนักงาน โดยรบกวนการทำงานของผู้ที่ถูกสังเกตให้น้อยที่สุด และมุ่งความสนใจไปยังจุดที่ทำการสังเกต ในขั้นตอนนี้หากต้องการรู้ว่าผู้ปฏิบัติงานทำงานอย่างไร ผู้สังเกตควรแจ้งให้ผู้ที่ถูกสังเกตรับทราบ แต่หากการสังเกตมีวัตถุประสงค์ว่าต้องการรู้ว่าผู้ปฎิบัติท่านนั้นทำงานได้ดีเพียงใด เราก็อาจไม่จำเป็นต้องแจ้งให้ผู้ปฏิบัติงานที่ถูกสังเกตทราบล่วงหน้า
ข้อควรระวัง หากขณะสังเกตการปฏิบัติงานพบว่า ผู้ที่กำลังถูกสังเกตการปฏิบัติงานทำงานที่อาจเกิดความเสี่ยง และอาจก่อให้เกิดอุบัติเหตุ/อุบัติการณ์ที่มีความรุนแรง ผู้สังเกตจะต้องสั่งหยุดการปฏิบัติงานทันที (Stop work)
3. การพูดคุย (CHECK)
มี 2 ลักษณะ คือ
3.1) การพูดคุยทันที เช่น การขอบคุณในการช่วยเหลือ,การสอบถามจุดที่ยังไม่ชัดเจนที่ผู้ที่ทำการสังเกตสามารถให้คำแนะนำหรือชมเชยตามความเหมาะสม และแจ้งให้พนักงานได้ทราบว่าเมื่อใดจะมีการพูดคุยที่สมบูรณ์อีกครั้ง
3.2) การพูดคุยถึงผลการปฏิบัติงานอย่างสมบูรณ์ ซึ่งจะต้องมีการวางแผนการพูดคุยไว้ล่วงหน้า เพื่อทำการปรับปรุงแก้ไข และ/หรือการยกระดับให้เกิดการปฏิบัติงานที่มีคุณภาพความปลอดภัย และมีปะสิทธิภาพสูงขึ้น ในขั้นตอนนี้ จะต้อง ทำงานสื่อสารแบบ 2 way คือ มีทั้งการพูดคุยและต้องมีการประเมินการรับรู้ของผู้ที่เราพูดคุยด้วยอย่างชัดเจน
4. การบันทึก (ACT)
จะต้องมีการบันทึกผลจากการสังเกต ซึ่งจะช่วยให้การสังเกตการปฏิบัติงานมีความสมบูรณ์มากขึ้น รวมทั้งมีข้อมูลในการพูดคุยถึงผลการปฏิบัติงาน และมีระบบเอกสารที่สมบูรณ์
5. การติดตามผล (FOLLOW UP)
เพื่อให้ได้ผลที่ดีที่สุด จะต้องมีการติดตามผลทั้งในส่วนที่ผู้ทำการสังเกตเห็นว่าน่าจะทำและในส่วนที่ผู้ถูกสังเกตบอกว่าจะทำอันจะนำไปสู่การปรับปรุงการปฏิบัติงานอย่างต่อเนื่อง
การดำเนินการสังเกตการปฏิบัติงานตามแผนจะช่วยให้
- สามารถระบุการกระทำ ซึ่งอาจเป็นสาเหตุของการเกิดอุบัติเหตุ การบาดเจ็บ ทรัพย์สินเสียหายความสูญเสียและการขาดประสิทธิภาพ
- สามารถตัดสินใจกำหนดความต้องการที่ชัดเจนในการสอนงาน และการอบรม
- สามารถเรียนรู้เกี่ยวกับนิสัยการปฏิบัติงานของผู้ปฏิบัติงานได้ดีขึ้น
- ตรวจสอบความเพียงพอของข้อกำหนดและวิธีการปฏิบัติงานขณะนั้น
- ติดตามประสิทธิภาพของการอบรม เพื่อพัฒนาศักยภาพ ณ.ปัจจุบัน
- ให้คำแนะนำเพื่อทำการปรับปรุงแก้ไขในแต่ละจุดได้เหมาะสม
- เห็นภาพของพฤติกรรมที่ชัดเจนสำหรับการให้รางวัล และการบังคับควบคุม
